Tháp Cảnh Tiên - Tháp Đồng

Bình Định hiện nay có 7 cụm tháp với 13 tháp lớn nhỏ, trong đó những ngôi tháp được xem là độc đáo nhất vẫn là Tháp Cánh Tiên, Tháp Dương Long và Tháp Đôi. Tháp Cánh Tiên toạ lạc trên đỉnh gò cao thoai thoải tại trung tâm thành Đồ Bàn, cố đô xưa của vương quốc Champa thuộc thôn Nam An, thị xã An Nhơn.

Cánh Tiên là một kiến trúc ít được nhắc đến trong nghệ thuật Chăm bởi nó chỉ là một tháp đứng đơn độc trên đồi cao với dáng nét nghệ thuật độc đáo. Tháp được xây dựng vào thế kỷ 12, thuộc phong cách Bình Định và có một phần ảnh hưởng từ kiến trúc Angkor Vat của người Khmer do thời kỳ này có sự giao lưu thường xuyên giữa vương quốc Khmer và Chăm Pa.

Ngôi tháp này kết cấu gồm tiền sảnh và điện thờ (tiền sảnh bị đổ sụp). Phía ngoài thân tháp, các mặt tường được trang trí những cột ốp và các khung dọc nhô ra. Khác với các tháp chàm khác, tháp Cánh Tiên được xây dựng một phần bằng sa thạch ở nửa phía ngoài các cột ốp tường và các góc diềm mái. Tại bốn góc ở mỗi tầng của tháp có các chi tiết bằng đá hình đuôi phượng nhô ra.

Cánh Tiên là một ngôi tháp đẹp, được tạo dáng độc đáo, thanh thoát với bố cục hết sức hợp lí. Các hình chạm khắc chủ yếu tập trung trên bộ mái. Với bốn tầng hiện còn, tầng nào cũng có 4 tháp góc trang trí, mỗi góc lại có những tầng nhỏ, tạo dáng lá lật nhỏ dần về phía trên tạo cảm giác như những chú chim đang bay. Có lẽ chính do dáng vẻ này mà người đời thả trí tưởng tượng, gắn với hình tượng thần tiên mà đặt tên cho tháp là Cánh Tiên. 

Với những chạm khắc tinh tế tạo thành những hoa văn nối kết đều toát lên vẻ đẹp vừa thanh thoát, trang nhã, vừa uy nghi, bề thế riêng của tháp Cánh Tiên. Cũng có thể do vẻ đẹp duyên dáng mà tháp còn có tên dân gian là tháp Con Gái. Hãy một lần đến với Bình Định để cảm nhận vẻ đẹp không thể tả hết của nơi đây.