Lương Văn Chánh chính là vị thành hoàng có công lớn khai khẩn đất Phú Yên thời nhà Nguyễn. Đền thờ cụ được xây dựng khang trang, trước đền là cây đa bồ đề cổ thụ, có bộ rễ chia làm 3 cổng rất đẹp. Nhà lưu niệm trưng bày những sắc phong của các triều đại nhà Nguyễn sắc phong cho cụ Lương Văn Chánh, những sắc phong này còn giữ được nguyên vẹn. Và khu mộ được xây bằng đá, rêu phong cổ kính. Toàn cảnh khu đền thờ và mộ chí nằm gọn giữa đồng luá bát ngát, mơn mỡn sắc xuân.
Đền thờ Lương Văn Chánh
Lương Văn Chánh quê ở Thanh Hóa, lúc khởi nghiệp theo giúp chúa Trịnh Tùng lập được nhiều chiến công nên được phong chức “Thiên võ vệ Đô chỉ huy sứ”.
Lương Văn Chánh mất ngày 19/9 (AL) năm 1611, ông được tôn vinh là Thành Hoàng của vùng đất Phú Yên. Để tỏ lòng ghi nhớ công lao to lớn của ông, Mộ và Đền thờ Lương Văn Chánh được xây dựng vào những năm 30 của thế kỷ 17. Đến năm 1822 dưới thời vua Minh Mạng được xây dựng lại lớn hơn đồng thời cắt người trông coi, chăm sóc.
Lố nhỏ vào Đền thờ Lương Văn Chánh
Mộ và đền thờ ông nằm tại xã Hoà Trị, huyện Phú Hoà. Ông Lương Văn Chánh là người có công với sự nghiệp chiêu tập lưu dân khai khẩn, mở mang và phát triển vùng đất Phú Yên khi ông được cử vào Nam làm quan trấn biên.
Góc phải của Đền thờ Lương Văn Chánh
Sau khi mất, mộ và đền thờ Ông được nhân dân xây dựng vào những năm 30 của thế kỷ 17. Đến năm 1822, dưới thời vua Minh Mạng, Ông được truy phong là “Thế Phổ Cao Hoàng Di” và được vua cho xây dựng lại mộ lớn hơn. Để tưởng nhớ người có công khai hoang vùng đất Phú Yên, hàng năm, nhân dân địa phương tổ chức cúng tế, chăm lo giữ gìn, tôn tạo khu mộ và đền thờ Lương Văn Chánh. Với tầm vóc của một di tích lịch sử, Bộ Văn hoá Thông tin đã công nhận khu mộ và đền thờ Lương Văn Chánh là di tích lịch sử cấp Quốc gia.
Nguồn: Sưu tầm