Với tấm lòng ghi nhớ tổ tiên sinh thành, nhân dân Nha Trang - Khánh Hòa đã đồng tâm xây dựng Đền Hùng thể hiện tấm lòng thành kính tri ân với vị vua có công lớn khai sinh ra dân tộc Việt, đó là đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của người dân tộc Việt Nam. Đền Hùng Vương tọa lạc tại số 173 đường Ngô Gia Tự, phường Tân Lập, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Đền HÙng Vương - Khánh Hòa
Năm 1971, trong khi đất nước chưa thống nhất nhưng được sự quan tâm của các cấp chính quyền và lòng quyết tâm của bà con nhân dân nên công cuộc vận động để xây dựng Đền Hùng đã được tiến hành bắt đầu từ năm 1971 với sự chỉ đạo và giám sát của nhiều người, sau 3 năm thì hoàn tất. Ngày 25-6-1973 khánh thành, lễ khánh thành được tổ chức rất trọng thể, trang nghiêm với lòng thành kính của đông đảo các tầng lớp nhân dân và các tổ chức chính quyền, đoàn thể.
Ngày 10-3 hàng năm Đền Hùng Vương đón lượng lớn người con đất Việt đến giỗ tổ
Vào ngày giỗ Tổ 10/03 âm lịch hàng năm hòa trong không khí chung của dân tộc tại Đền Hùng thuộc huyện Phong Châu – Phú Thọ, nhân dân Nha Trang – Khánh Hòa và khách thập phương đều đến để thắp nén hương thơm dâng lên Đức Quốc Tổ trước là với lòng thành kính tri ân, biết ơn sâu sắc, sau là cầu cho quốc thái dân an.
Phía trên đắp nổi “祖 國 王 雄” (Hùng Vương quốc tổ). Mặt trong của tường đối diện với hai con Ngựa đắp phía ngoài, phía trong vẽ hình ảnh 2 con Voi. Bốn trụ cổng tạo thành 03 lối cửa, lối cửa chính giữa rộng nhất, ít được mở thường chỉ mở trong những ngày tổ chức lễ lớn, hai cửa hai bên được sử dụng thường xuyên cho nhân dân và du khách ra vào dâng hương.
Giỗ tổ mồng 10 tháng 3 tại Đền Hung Vương
Qua bậc tam cấp là lên đến Đền Hùng, phía hiên có 4 cột trụ tròn, hai cột chính giữa đắp hai con Rồng quay đầu xuống dưới rất sinh động, hai cột tròn hai bên đắp nổi cặp câu đối chữ Hán. Trên đỉnh hiên là hình cuốn thư, chính giữa cuốn thư đắp 4 chữ Hán “Khai quốc hùng đồ”, hai bên và đỉnh cuốn thư trang trí hình con Phượng, biểu trưng cho giống nòi cao quý. Sau cuốn thư là 03 bức khuôn biển vẽ cảnh sơn thủy hữu tình.
Chính giữa đặt 01 bàn gỗ được trang trí và chạm khắc tinh xảo hình tứ linh và tứ quý. Phía dưới cùng là 01 tấm chấn, cửa gỗ ngăn cách Hậu cung và Chánh điện.
Phía sau là Hậu cung, nơi thờ tự tôn nghiêm. Chính giữa là ban thờ Đức Quốc Tổ. Ban thờ này được trang hoàng khá lộng lẫy và phức tạp, được thiết kế theo kiểu tam cấp, càng lên cao càng thu hẹp dần.
Tượng thờ Hùng Vương
Được sự quan tâm của các cấp chính quyền của Tỉnh và thành phố, lễ hội diễn ra một cách nghiêm túc, trang trọng. Từ sáng sớm sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các thủ tục, đại diện của các cấp chính quyền Tỉnh như đồng chí Bí thư, Chủ tịch tỉnh và thành phố, các ban ngành, đoàn thể, mọi tôn giáo, đông đảo tầng lớp nhân dân và các cháu học sinh làm lễ dâng hương dâng hoa. Ngoài lễ giỗ Tổ hàng năm đền Hùng còn tổ chức cúng một số ngày khác như: Sinh nhật Đức Quốc Tổ; Lễ Đăng Quang lên ngôi Tiên đế, Giỗ Đức Quốc Mẫu…