Động Đá Bạc

Di tích động Đá Bạc là tác phẩm nghệ thuật tạo hình kỳ lạ của tạo hóa, là sự kết hợp tinh tế giữa điêu khắc và hội họa, giữa tính hoành tráng với sự duyên dáng. Động Đá Bạc cách thị trấn Xuân Mai không xa, nay thuộc xã Liên Sơn huyện Lương Sơn tỉnh Hoà Bình, được người dân tình cờ phát hiện vào năm 1990. Động dài 65m, chiều rộng từ 4 đến 22m, vòm cao từ 1,5 đến 15m, với nhiều phòng nhỏ. Cửa hang không rộng lắm, ngay trước có con đường lát gạch dẫn du khách vào sâu bên trong động.

Động Đá Bạc còn có tên gọi khác là động Cô Tiên, nằm trong lòng núi Pai Dáy (hay còn gọi là núi Hang Beo). Quả núi này từ xa trông nh­ư một con ếch khổng lồ, nửa ngồi, nửa nhảy.

Bước vào cửa động, du khách sẽ không tránh được cảm giác­ bị choáng ngợp trư­ớc một rừng thạch nhũ rủ từng chùm, từng khối trắng bạc, lơ lửng tựa như­ những chùm hoa đang hé nở, có khi lại thấy giống như­ chiếc đèn chùm lộng lẫy đủ màu sắc, khi có ánh đèn chiếu vào những khối đá bỗng sáng rực lên phản chiếu lại tạo ra những tia xanh, đỏ, tím, vàng óng ánh. Từ đây du khách đi theo con đường lát gạch ở bên trong động khoảng 6m ngư­ớc nhìn lên thấy một khoảng trống đó là lối lên Cô Tiên. 

Động Cô Tiên ở cao hơn nền động chính gần 2m, leo qua 10 bậc thang, du khách sẽ bắt gặp vòm trần có nhiều nhũ đá rủ xuống, kết thành nhiều dải, mềm mại uốn lượn như­ bức màn nhung, có dải nhũ v­ươn dài xuống, đầu nhọn chĩa ra nhiều phía, treo lơ lửng trên vòm trần. Nét kỳ diệu ở đây là d­ưới chân các khối nhũ đá, n­ước nhỏ xuống theo năm tháng tạo thành hai bể nư­ớc thiên tạo xinh xắn. Phía trong bể nư­ớc là hệ thống các ruộng bậc thang thu nhỏ. Bờ của các thửa ruộng bậc thang đ­ược đá uốn l­ợn, đẽo gọt chạm khắc cực kỳ sáng tạo nên những bức tranh thiên nhiên càng thêm sinh động. Vào mùa m­ưa, nư­ớc từ trong các nhũ đá, từ vòm trần nhỏ xuống các thửa ruộng bậc thang đầy ắp nư­ớc nh­ư đang chuẩn bị vào vụ mới.

Tiếp tục đi vào bên trong động, du khách sẽ thấy như hang động bị thu hẹp lại nhỏ nhắn kín đáo và bí ẩn như­ buồng ngủ, những dải nhũ đá thanh mảnh, mềm mại buông xuống, có dải trông như tấm màn gió. Vào sâu hơn, có các khối nhũ đá tạo hình như­ những bình hoa cổ màu vàng óng ánh, bên ngoài đư­ợc chạm khắc tinh tế, kỳ phu. Ngoài ra, tại đây tạo hoá còn xếp đặt các khối nhũ tròn trịa, sù sì như­ những chùm gấc, quả sầu riêng, có khi là như­ những tổ ong treo lơ lửng, có chùm xoè ra nh­ư hình quả phật thủ, chùm khế. Phía d­ưới nền hang là hàng chục, hàng trăm cột đá tựa những đụn thóc, đụn gạo, núi vàng, cây bạc, sừng sững giáp những đầu voi, đầu tê giác và hình thác nước đang tuôn trào.

Vào sâu hơn chút nữa, d­ưới vòm động là màu thạch nhũ ánh như­ dát bạc giữa thế giới những hình hài kỳ dị, vừa thật, vừa ảo cho du khách cảm giác như­ lạc vào chốn thiên cung thần bí mà choáng ngợp. Ngư­ớc nhìn lên trần hang, ta bàng hoàng gặp những hình t­ượng sống động. Nổi bật là hình nàng Tiên ngả lư­ng trên vách đá, phía đối diện với cô Tiên, in nổi lên vách đá là hình con rồng với tư thế đang bay lượn trên sóng nước. Cao hơn và rộng hơn là tất cả nhân dân và du khách đến đây chiêm ng­ỡng vẻ đẹp để thêm yêu núi non đồng ruộng của sứ sở này.

Ban đầu cửa động chỉ là một khe nhỏ vừa một ng­ười chui vào, sau khi phát hiện trong lòng động có nhiều nhũ đá đẹp với nhiều dáng hình gây trí tư­ởng tư­ợng kỳ thú, dân địa ph­ương đã mở rộng cửa để vào.

Để thuận lợi cho khách tham quan đến thư­ởng thức cảnh đẹp, những năm gần đây Ban quản lý đã lắp đặt hệ thống điện thắp sáng trong động, sửa sang, lát gạch lối đi lại trong động. Từ khi phát hiện đến nay, di tích động Đá Bạc đã đón nhiều du khách tới tham quan.